De Franse filosoof Tocqueville wees al in de 19e eeuw op de nadelen van een individualistische maatschappij. Hij zei: als de mensen alleen maar met zich zelf bezig zijn en het individu alleen voor zich leeft en de verantwoordelijkheid voor de samenleving volledig overlaat aan de overheid, dan gaat het mis. Dan krijg je een overheid die de samenleving bedekt 'met een netwerk van kleine, ingewikkelde minutieuze en eenvormige regels, waar de meest originele geesten en de sterkste zielen niet doorheen kunnen komen om de massa te overstijgen. ' (Tocqville Over de democratie in Amerika, geciteerd door Buma in Tegen het cynisme).
De maatschappelijke organisaties kwijnen geleidelijk weg. Het Bijzonder onderwijs, de scholen van de ouders, hebben het moeilijk. De overheid bedreigt met steeds meer bemoeizucht het bestaan er van.
Tegelijkertijd is de kritiek op de overheid en de politiek steeds groter. De overheid doet immers 'niets' aan de criminaliteit, lost de crisis niet op en bezuinigt te veel. De verantwoordelijke samenleving lijkt steeds meer een utopie.
